Bản đồ các đại dương và vùng biển trên Trái Đất
Bài 24: Biển và đại dương
A. Lý thuyết
1. Độ muối của nước biển và đại dương
- Nước biển và đại dương có độ muối trung bình là 3,5%.
- Nguyên nhân: Do nước sông hòa tan các loại muối từ đất, đá trong lục địa đưa ra.
- Độ muối trong các biển không giống nhau tùy thuộc vào nguồn nước sông đổ vào biển và sự bốc hơi của nước biển.
- Độ muối của biển nước ta: 3,3%
Biển Đỏ - Vịnh Ả Rập (Hồng Hải - Red Sea) là vùng biển có độ mặn cao nhất (3,6% ở vùng biển phía bắc và 4,1% ở vùng biển phía nam).
2. Sự vận động của nước biển và đại dương
a. Sóng
- Khái niệm: Sóng biển là sự dao động tại chỗ của nước biển theo chiều thẳng đứng.
- Nguyên nhân: Chủ yếu là do gió, động đất (sóng thần).
- Phân loại: Sóng lừng, sóng bạc đầu, ...
- Lợi ích: Tạo cảnh quan ven biển.
- Tác hại: Sóng lớn, sóng thần.
Một con sóng cao trên 18m ở MAVERICKS, CALIFORNIA (USA)
b. Thuỷ triều
- Khái niệm: Là hiện tượng nước biển dâng lên, hạ xuống theo chu kì.
- Nguyên nhân: do sức hút của Mặt Trăng và một phần của Mặt Trời đối với lớp nước biển.
- Phân loại: Bán nhật triều; Nhật triều; Nhật triều không đều.
- Lợi ích: Giao thông, đánh cá, làm muối, đánh giặc,..
- Tác hại: Xâm ngập mặn, ngập úng,..
Hình ảnh lúc thủy triều cao và thủy triều thấp ở Vịnh Lyall (Niu Di-lân)
c. Các dòng biển
- Khái niệm: Là sự chuyển động thành dòng của nước trong các biển và đại dương.
- Nguyên nhân: chủ yếu do hoạt động của các loại gió thổi thường xuyên.
- Phân loại: Dòng biển nóng, dòng biển lạnh.
- Lợi ích: Tác động đến khí hậu, di cư của sinh vật biển.
- Tác hại: Nhiễu đoạn thời tiết, ...
B. Trắc nghiệm
Câu 1: Nguyên nhân sinh ra thủy triều?
A. Động đất ở đáy biển.
B. Núi lửa phun.
C. Do gió thổi.
D. Sức hút Mặt Trăng và Mặt Trời.
Câu 2: Trên Trái Đất, nước mặn chiếm bao nhiêu trong toàn bộ khối lượng nước trên Trái Đất?
A. 82% B. 97%
C. 79% D. 70%
Câu 3: Dòng biển nào sau đây là dòng biển lạnh?
A. Dòng biển Gơn-xtrim
B. Dòng biển Bra-xin
C. Dòng biển Ca-li-phóc-ni-a
D. Dòng biển Đông Úc
Câu 4: Độ muối hay độ mặn trung bình của nước biển và đại dương là bao nhiêu?
A. 35%
B. 35‰
C. 25‰
D. 25%
Câu 5: Nguyên nhân chủ yếu sinh ra sóng là do:
A. Gió
B. Động đất
C. Núi lửa phun
D. Thủy triều
Câu 6: Độ muối của nước biển và đại dương là do:
A. Nước sông hòa tan các loại muối từ đất đá trong lục địa đưa ra.
B. Sinh vật sống trong các biển và đại dương đưa ra.
C. Động đất núi lửa ngầm dưới đấy biển và đại dương sinh ra.
D. Hoạt động kiến tạo dưới biển và đại dương sinh ra.
Câu 7: Biển Ban-tich có độ muối rất thấp là do:
A. Biển rất ít mưa độ bốc hơi lớn.
B. Nhiều sông đổ vào, độ bốc hơi rất lớn.
C. Biển đóng băng quanh năm.
D. Biển kín, có nguồn nước sông phong phú.
Câu 8: Nguyên nhân chủ yếu gây ra sóng thần là do:
A. Động đất ngầm dưới đáy biển.
B. Sự thay đổi áp suất của khí quyển.
C. Chuyển động của dòng khí xoáy.
D. Bão, lốc xoáy.
Câu 9: Độ muối của biển nước ta: 33‰
A. 35‰
B. 35%
C. 33‰
D. 33%
Câu 10: Nước biển và đại dương có mấy sự vận động
A. 1 B. 2
C. 3 D. 4