Bài 21: KHỞI NGHĨA LÝ BÍ – NƯỚC VẠN XUÂN (542 – 602)
I. LÝ THUYẾT
1 .Nhà Lương siết chặt ách đô hộ như thế nào?
- Đầu thế kỷ VI, nhà Lương đô hộ Giao Châu.
- Chia nhỏ các quận huyện để dễ cai trị.
- Phân biệt đối xử rất gay gắt: người Việt không được giữ chức vụ quan trọng.
- Tiến hành bóc lột dã man, đặt ra nhiều thứ thuế hết sức vô lý và tàn bạo.
->Nguyên nhân dẫn tới cuộc khởi nghĩa Lý Bí.
Lược đồ nước ta vào thế kỷ thứ VI - thuộc nhà Lương
2. Khởi nghĩa Lý Bí – Nước Vạn Xuân thành lập.
- Mùa xuân năm 542, Lý Bí phất cờ khởi nghĩa được hào kiệt các nơi hưởng ứng.
- Trong vòng ba tháng, nghĩa quân đã chiếm hầu hết các quận, huyện -> Thứ sử Tiêu Tư chạy về Trung Quốc.
- Tháng 4 năm 542 và đầu năm 543, nhà Lương hai lần kéo quân sang đàn áp -> bị thất bại.
Lược đồ cuộc khởi nghĩa Lí Bí - thành lập nước Vạn Xuân
3.Thành lập nước Vạn Xuân:
- Mùa xuân năm 542, Lý Bí lên ngôi hoàng đế (Lý Nam Đế), đặt niên hiệu là Thiên Đức.
- Đặt tên nước là Vạn Xuân, đóng đô ở vùng cửa sông Tô Lịch (Hà Nội)
- Lập triều đình với hai ban văn võ.
Tranh thờ Lý Nam Đế và Hoàng hậu Đỗ Thị Khương tại miếu Hai Thôn, Thái Bình.
Cương vực nước Vạn Xuân.
II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI
Câu 1: Em có nhận xét gì về chính sách cai trị của nhà Lương đối với Giao Châu?
Trả lời:
Nhà Lương đã đặt ra hàng trăm thứ thuế như thuế muối, thuế chợ, thuế đò…và có những thứ thuế hết sức vô lý (trồng cây dâu cao một thước đều phải nộp thuế, bán vợ, đợ con cũng phải xong thuế).
Như vậy ta thấy, chính sách bóc lột dã man, tàn bạo của nhà Lương đối với nhân dân Giao Châu. Điều đó khiến cho lòng dân oán hận. Đây chính là nguyên nhân dẫn tới các cuộc khởi nghĩa của nhân dân chống lại ách đô hộ của nhà Lương.
Câu 2: Vì sao hào kiệt và nhân dân khắp nơi hưởng ứng cuộc khởi nghĩa Lý Bí?
Trả lời:
Sở dĩ, hào kiệt và nhân dân khắp nơi hưởng ứng cuộc khởi nghĩa Lý Bí là bởi vì do chính sách bọc lột tàn bạo của quân lương đối với dân ta, dân ta oán hận quân Lương, nổi dậy khởi nghĩa với mong muốn lật đổ ách thống trị tàn bạo của nhà Lương giành lại độc lập cho Tổ quốc.
Câu 3: Em có nhận xét gì về tinh thần chiến đấu của quân khởi nghĩa?....
Em có nhận xét gì về tinh thần chiến đấu của quân khởi nghĩa? Dựa vào lược đồ, em hãy trình bày diễn biến chính của cuộc khởi nghĩa Lý Bí?
Trả lời:
Em nhận thấy, tình thần chiến đấu của quân khởi nghĩa rất dũng cảm, luôn chiến đấu một cách kiên cường và tài giỏi. Vì thế cuộc chiến đấu diễn ra trong thời gian ngắn và đã giành thắng lợi.
Diễn biến chính của cuộc khởi nghĩa Lý Bí:
- Mùa xuân năm 542, Lý Bí phất cờ khởi nghĩa ở Thái Bình, được nhân dân hưởng ứng.
- Trong vòng 3 tháng nghĩa quân làm chủ các quận huyện, chiếm thành Long Biên.
- Tháng 4/542 và đầu năm 543 nhà Lương đem quân đàn áp nhưng thất bại.