Bài 33: THÂN NHIỆT
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Mức độ/yêu cầu cần đạt
- Có khái niệm thân nhiệt, các cơ chế điều hòa thân nhiệt.
- Giải thích được các phương pháp chống nóng, lạnh và vận dụng vào thực thế.
- Nhận biết các sự thay đổi của thân nhiệt và nguyên nhân để từ đó ứng dụng vào thực tế cuộc sống: khi sốt, khi lạnh, khi đổ mồ hôi…
2. Năng lực
+ Tự học: Xác định nhiệm vụ học tập, tìm kiếm thông tin trả lời các câu hỏi, thực hiện được các nhiệm vụ học tập.
+ Giải quyết vấn đề: Phân tích và giải quyết được tình huống học tập; tình huống khi thảo luận.
+ Hợp tác: Phân công nhiệm vụ, trao đổi thông tin cùng giải quyết các nhiệm vụ học tập, hình thành kĩ năng làm việc nhóm.
3. Phẩm chất
- Trách nhiệm: Tự giữ gìn sức khỏe của bản thân
- Nhân ái: Giúp đỡ mọi người xung quanh, tuyên truyền việc bảo vệ thân thể
- Chăm chỉ: Tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường sống, tập luyện thể dục thể thao thường xuyên để nâng cao sức khỏe
- Trung thực: Đưa thông tin chính xác, có dẫn chứng.
II. CHUẨN BỊ THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- Chuẩn bị của giáo viên:
- Nghiên cứu nội dung bài: Nghiên cứu SGK, tài liệu tham khảo, soạn bài theo hướng tổ chức hoạt động học cho học sinh. Có thể dự kiến chia nhóm, chuẩn bị phiếu học tập cho học sinh và dự kiến câu trả lời cho các câu hỏi.
- Chuẩn bị phương tiện dạy học:
+ Tranh, ảnh, mô hình cấu tạo và vị trí cụ thể của các cơ quan tiêu hóa trong hệ tiêu hóa.
+ Máy chiều projector
+ Phiếu học tập
- Chuẩn bị của học sinh:
- Đọc nội dung bài học trước khi đến lớp.
- SGK và các dụng cụ học tập cá nhân.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Hoạt động 1: Khởi động
a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho học sinh khi học bài mới
b. Nội dung: Câu hỏi đặt vấn đề
c. Sản phẩm: lời dẫn dắt của giáo viên
d. Cách thức tổ chức hoạt động
GV có thể đặt câu hỏi: Năng lượng sản sinh trong quá trình dị hóa được cơ thể sử dụng như thế nào?
Nhiệt do dị hóa giải phóng được bù vào phần đã mất, tức là thực hiện điều hòa thân nhiệt. Vậy thân nhiệt là gì? Có thể có những biện pháp nào để điều hòa thân nhiệt? Đó chính là nội dung mà chúng ta nghiên cứu trong bài học ngày hôm nay
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới
Hoạt động 2.1: Tìm hiểu về thân nhiệt
a. Mục tiêu: Nêu được khái niệm thân nhiệt
b. Nội dung: Đọc thông tin trong sgk, trả lời câu hỏi
c. Sản phẩm: Các câu hỏi được trả lời
d. Cách thức tổ chức hoạt động
|
Hoạt động của GV
|
Hoạt động của HS
|
Kiến thức cần đạt
|
|
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
|
- Thân nhiệt là nhiệt độ của cơ thể
- Ở người, thân nhiệt luôn ổn định khoảng 37oC
- Thân nhiệt có thể thay đổi khi chúng ta ốm
|
|
Giao nhiệm vụ học tập
|
Tiếp nhận nhiệm vụ
Đọc thông tin sgk
|
|
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập
|
|
Yêu cầu HS đọc thông tin sgk
Đặt câu hỏi
|
Tìm kiếm thông tin SGK
Suy nghĩ, tìm phương án trả lời cho câu hỏi
|
|
Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận
|
|
Các câu hỏi trang 105 sgk:
- người ta đo thân nhiệt như thế nào và để làm gì?
- Nhiệt độ cơ thể ở người khỏe mạnh khi trười nóng và khi trời lạnh là bao nhiêu và thay đổi như thế nào?
|
- HS trả lời hai câu hỏi trong mục I của sgk.
- Các HS khác nhận xét, bổ sung.
|
|
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
|
|
- GV tổng kết kiến thức
|
- HS tự ghi kết luận khái niệm thân nhiệt vào vở.
|
Hoạt động 2.2: Tìm hiểu sự điều hòa thân nhiệt
a. Mục tiêu: Nêu được các hình thức điều hòa thân nhiệt của cơ thể
b. Nội dung: Đọc thông tin trong sgk, trả lời câu hỏi
c. Sản phẩm: Các câu hỏi được trả lời
d. Cách thức tổ chức hoạt động
|
Hoạt động của GV
|
Hoạt động của HS
|
Kiến thức cần đạt
|
|
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
|
- Cơ thể điều hòa thân nhiệt bằng cách sinh nhiệt – tỏa nhiệt tùy điều kiện.
- Thân nhiệt được điều hòa chủ yếu nhờ hoạt động của da và thần kinh.
Trong đó hệ thân kinh giữ vai trò chủ đạo trong hoạt động điều hòa thân nhiệt.
|
|
Giao nhiệm vụ học tập
|
Tiếp nhận nhiệm vụ
Đọc thông tin sgk
|
|
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập
|
|
Yêu cầu HS đọc thông tin sgk
Đặt câu hỏi
|
Tìm kiếm thông tin SGK
Suy nghĩ, tìm phương án trả lời cho câu hỏi
|
|
Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận
|
|
Thân nhiệt của cơ thể luôn được điều hòa. Vậy sự điều hòa thân nhiệt là do đâu?
- Vai trò của da trong điều hòa thân nhiệt là gì?
- Vai trò của hệ thần kinh trong điều hòa thân nhiệt.
|
- HS trả lời câu hỏi.
- Thảo luận theo các câu hỏi trang 105 sgk.
- Một vài nhóm trình bày, bổ sung.
- HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi.
- HS khác nhận xét, bổ sung.
|
|
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
|
|
- GV tổng kết kiến thức.
|
- HS tự tổng kết kiến thức vào vở.
|
Hoạt động 2.3: Tìm hiểu phương pháp chống nóng lạnh.
a. Mục tiêu: Trình bày được các phương pháp chống nóng, lạnh để bảo vệ cơ thể
b. Nội dung: Đọc thông tin trong sgk, trả lời câu hỏi, thảo luận nhóm
c. Sản phẩm: Các câu hỏi được trả lời, nội dung thảo luận nhóm được trình bày
d. Cách thức tổ chức hoạt động
|
Hoạt động của GV
|
Hoạt động của HS
|
Kiến thức cần đạt
|
|
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
|
- Chống nóng: ăn thức ăn dễ tiêu, uống nhiều nước, đội mũ khi đi nắng…
- Chống lạnh: mặc áo ấm, ăn thức ăn giàu năng lượng..
- Rèn luyện thân thể
- Xây nhà hay công sở cần có cửa sổ thoáng mát.
- Trồng nhiều cây xanh.
|
|
Giao nhiệm vụ học tập
- Chia nhóm học sinh
|
Tiếp nhận nhiệm vụ
Đọc thông tin sgk
- Hoạt động theo nhóm
|
|
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập
|
|
Hướng dẫn học sinh tìm hiểu thông tin trong sgk
- Em hãy thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi trong sgk trang 106?
|
Tìm hiểu thông tin trong sgk và tìm phương án trả lời cho các câu hỏi.
|
|
Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận
|
|
- Điều gì xảy ra nếu mùa hè ta mặc nhiều áo hay mùa đông ta mặc ít áo?
- GV yêu cầu nhóm HS trình bày bài báo cáo về các phương pháp chống nóng, lạnh trong đời sống.
|
- HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi.
- HS khác nhận xét, bổ sung.
- Đại diện nhóm HS trả lời câu hỏi
- Nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- Nhóm HS đã chuẩn bị bài báo cáo lên báo cáo trước lớp.
|
|
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
|
|
Nhận xét, tổng kết kiến thức
|
Hoàn thành kiến thức vào vở
|
Hoạt động 3: Luyện tập
a. Mục tiêu: Ôn tập lại các kiến thức vừa được học của bài
b. Nội dung: Đọc thông tin trong sgk, trả lời câu hỏi
c. Sản phẩm: Các câu hỏi được trả lời
d. Cách thức tổ chức hoạt động
|
Hoạt động của GV
|
Hoạt động của HS
|
|
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
|
|
Giao nhiệm vụ học tập
|
Tiếp nhận nhiệm vụ
|
|
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập
|
|
Đặt câu hỏi, hướng dẫn học sinh tìm câu trả lời
|
Suy nghĩ, thảo luận, tìm câu trả lời cho câu hỏi
|
|
Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận
|
|
- Nhiệt độ môi trường luôn thay đổi, nhưng nhiệt độ cơ thể chúng ta luôn ổn định ở 37oC là nhờ yếu tố nào?
- Nêu các biện pháp chống nóng chống lạnh mà em đã làm được?
|
Trả lời câu hỏi
HS khác nhận xét, bổ sung
|
|
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
|
|
Nhận xét, chốt kiến thức chuẩn
|
Lắng nghe, ghi nhớ
|
Hoạt động 4: Vận dụng
a. Mục tiêu: Vận dụng giải quyết các tình huống thực tế
b. Nội dung: Các tình huống thực tế mà GV đưa ra
c. Sản phẩm: Các cách giải quyết tình huống của học sinh
d. Cách thức tổ chức hoạt động
|
Hoạt động của GV
|
Hoạt động của HS
|
|
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
|
|
Giao nhiệm vụ học tập
|
Tiếp nhận nhiệm vụ
|
|
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập
|
|
Đặt câu hỏi, hướng dẫn học sinh tìm câu trả lời
|
Thảo luận nhóm, hoàn thành mô hình
|
|
Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận
|
|
Thiết kế một mô hình ngôi nhà đảm bảo:
- Mát vào mùa hè
- Ấm vào mùa đông
|
Trình bày mô hình của nhóm mình
Nhóm khác có thể nhận xét, bổ sung
|
|
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
|
|
Nhận xét, đưa ra ưu, nhược điểm của mô hình ở từng nhóm
|
Lắng nghe, ghi nhớ, rút kinh nghiệm
|