LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN
A. NỘI DUNG CƠ BẢN
I/ Khái niệm liên kết.
1. Đọc đoạn văn sau.
2. Nhận xét.
- Câu(1): tác phẩm nghệ thuật phản ánh thực tại.
- Câu(2): khi phản ánh thực tại , nghệ sĩ muốn nói lên một điều mới mẻ.
- Câu(3) cái mới mẻ ấy là gửi của người nghệ sĩ.
- Nội dung của các câu đều hướng vào chủ đề của đoạn văn, là cách phản ánh thực tại của người nghệ sĩ.
- Lặp từ vựng: tác phẩm.
- Dùng từ ngữ cùng trường liên tưởng : tác phẩm, nghệ sĩ (tác giả, nhà văn, nhà thơ).
- Phép thế : dùng từ anh thay thế từ nghệ sĩ ; cái đã rồi thay thế cho những vật liệu mượn ở thực tại.
- Phép nối:dùng quan hệ từ : nhưng.
* Ghi nhớ(sgk-T43)
II/ Luyện tập.
* Bài tập:
- Khẳng định năng lực trí tuệ của con người Việt Nam và quan trọng hơn là những hạn chế cần khắc phục. Đó là sự thiếu hụt về kiến thức ,khả năng thực hành và sáng tạo yếu do cách học thiếu thông minh gây ra.
- Nội dung các câu trong đoạn văn đều tập trung vào việc phân tích những điểm mạnh cần phát huy và những lỗ hổng cần nhanh chóng khắc phục.
- Mặt mạnh của trí tuệ Việt Nam .
- Những điểm hạn chế.
- Cần khắc phục hạn chế để đáp ứng sự phát triển của nền kinh tế mới.
- Phép đồng nghĩa : Bản chất trời phú ấy nối câu(2) với câu(1).
- Phép nối: Nhưng nối câu(3) với câu(2).
- Phép nối: ấy là nối câu(4) với câu(3).
- Phép lặp từ ngữ: lỗ hổng ở câu(4) và câu(5).
- Phép lặp từ ngữ : thông minh ở câu(5) và ở câu 1
* Bài tập( Tiết LT)
a. Phép liên kết câu, đoạn văn:
- Trường học- trường học (lặp-liên kết câu).
- “như thế” thay thế cho câu cuối ở đoạn trước (thế, liên kết đoạn văn).
b. Phép liên kết câu ,đoạn văn.
- Văn nghệ - văn nghệ (Lặp- liên kết câu).
- Sự sống -sự sống(lặp -liên kết đoạn văn).
c. Phép liên kết câu.
-Thời gian -thời gian, con người- con người(lặp).
d. Phép liên kết câu.
- Yếu đuối -mạnh; hiền lành-ác (trái nghĩa).
+ Các cặp từ trái nghĩa.
- (Thời gian) vật lí - (Thời gian)tâm lí.
- Vô hình - hữu hình.
- Giá lạnh - nóng bỏng.
- Thẳng tắp - hình tròn.
- Đều đặn - lúc nhanh lúc chậm.
* Bài tập( Tiết LT)
a. Lỗi về liên kết nội dung: các câu không phục vụ chủ đề chung của đoạn văn.
- Chữa: …Trận địa đại đội 2 của anh ở phĩa bãi bồi bên một dòng sông.Anh chợt nhớ hồi đầu mùa lạc hai bố con anh cùng viết đơn xin ra mặt trận.Bây giờ, mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối.
b. Lỗi về liên kết nội dung: trật tự các sự việc trong câu nêu không hợp lí.
- Chữa: thêm trạng ngữ thời gian vào câu(2) để làm rõ mối quan hệ thời gian giữa các sự kiện : “ Suốt hai năm anh ốm nặng ,chị làm quần quật…”.
* Bài tập( Tiết LT)
a. Lỗi về liên kết hình thức:dùng từ ở câu(2) và câu(3) không thống nhất.
b. Lỗi liên kết hình thức.
- Từ “văn phòng” và từ “hội trường” không cùng nghĩa với nhau trong trường hợp này.
- Thay từ “hội trường” ở câu(2) bằng từ “văn phòng”.
B. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
1. Học thuộc ghi nhớ
2. Viết đoạn văn ( 8-10 câu ) trình bày cách phòng chống của bản thân em về dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới virus corona ( nCoV) gây ra ( trong đó có sử dụng ít nhất 1 phép liên kết câu , liên kết đoạn : nêu rõ phép liên kết ) .