TUẦN 29 – TIẾT 141, 142 - BẾN QUÊ
(Tự học có hướng dẫn) :
- Nguyễn Minh Châu -
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT.
Giúp HS:
- Qua cảnh ngộ và tâm trạng của Nhĩ , học sinh cảm nhận được ý nghia triết lý mang tính trải nghiệm về cuộc đời con người , biết nhận ra những vẻ đẹp bình dị và quý giá trong những gì gần gũi của quê hương , gia đình .
- Thấy và phân tích được đặc sắc của truyện , tạo tình huống nghịch lý , trần thuật qua dòng nội tâm nhân vật , ngôn ngữ và giọng điệu đầy chất suy tư , hình ảnh biểu tượng
I. Đọc - hiểu văn bản:
1. Tác giả: (1930 – 1989) Quê Nghệ An.
2. Tác phẩm: In trong tập truyện cùng tên của Nguyễn Minh Châu, xuất bản năm 1985.
II. Đọc - hiểu văn bản:
1. Tình huống truyện – tình huống của nhân vật chính – anh Nhĩ:
- Một con người đi khắp mọi nơi
- Nhĩ bệnh à bị liệt -> mọi sinh hoạt nhờ vào vợ và mọi người.
- Nhĩ nằm giường nhìn ra cửa sổ phát hiện ra vẻ đẹp bình thường, g.dị của bờ bãi bên kia sông với một bến quê thân thuộc ...
2. Nhân vật Nhĩ:
a. Cảm nhận của Nhĩ về cảnh đẹp thiên nhiên bình dị của quê hương
- Chùm hoa Bằng Lăng cuối mùa thưa thớt nhưng lại đậm sắc hơn.
- Dòng sông màu đỏ nhạt mặt sông như rộng thêm.
- Vòm trời như cao hơn.
- Một vùng phù sa ở bờ bãi bên kia màu vàng thau xen màu xanh non.
à Không gian những cảnh sắc ấy vốn quen thuộc gần gũi nhưng lại rất mới mẻ với Nhĩ. Lúc này anh mới nhận ra vẻ đẹp của cảnh vật.
à Anh ân hận, xót xa cho cuộc đời và khao khát được đặt chân lên bãi bồi bên kia sông.
b. Cảm nhận của Nhĩ về Liên - vợ anh và đứa con trai:
- Anh đã thấy vợ anh:
+ Mặc tấm áo vá, những ngón tay gầy guộc, anh cảm nhận được cái đẹp đẽ nhẫn nhục của vợ mình,...
+ Nhận ra tất cả tình thương yêu, sự tần tảo và đức hi sinh thầm lặng của vợ. Anh nói với vợ những lời ân hận xót xa. Anh thấu hiểu lòng biết ơn sâu sắc người vợ
- Anh cảm nhận đứa con trai của mình: Yêu thương bố.
à Gia đình là chỗ dựa là sức mạnh tinh thần của mỗi người.
c. Những chiêm nghiệm của anh về quy luật của đời người.
- Các thế hệ cần hiểu nhau, đem lại niềm vui cho nhau.
- Thức tỉnh mọi người hãy sống có ích, phải trân trọng những vẻ đẹp và giá trị bình dị, gần gũi của gia đình, quê hương.
* Tổng kết( Ghi nhớ SGK)
III. Hướng dẫn tự học:
1. Tình huống của truyện là gì?
2. Những nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện?
- Hệ thống hình ảnh biểu tượng, nhiều nghĩa tạo nên chiều sâu khái quát, triết lý của truyện.
- Hình ảnh thiên nhiên sang thu quen thuộc, bông hoa Bằng Lăng, đứa con trai à mang đậm tính tả tả thực.
- Tình huống truyện bất ngờ, giản dị mà nghịch lý.
3. Soạn tiếp bài: Ôn tập Tiếng việt.