TUẦN 29 – TIẾT 145 - LUYỆN NÓI: NGHỊ LUẬN
VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT.
- Giúp học sinh có kĩ năng trình bày miệng một cách mạch lạc, hấp dẫn những cảm nhận, đánh giá của mình về một đoạn thơ, bài thơ.
- Rèn luyện cách lập ý, làm dàn bài và cách dẫn dắt vấn đề khi nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
I. Đề bài: “Bếp Lửa sưởi ấm một đời”. Dựa vào bài thơ “Bếp Lửa” của Bằng Việt, em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.
1. Tìm hiểu đề:
- Kiểu bài: Nghị luận về một tác phẩm văn học.
- Nội dung: Tình bà cháu trong bài thơ Bếp Lửa.
2. Tìm ý:
a. Mở bài:
- Giới thiệu khái quát nhất về tác giả Bằng Việt và bài thơ "Bếp lửa"
- Qua dòng hồi tưởng và suy ngẫm của người cháu về người bà kính yêu, đồng thời cũng thể hiện lòng biết ơn vô hạn tới bà, cũng như với quê hương, đất nước.
b. Thân bài:
* Hình ảnh bếp lửa gắn với kỉ niệm vui buồn của tuổi thơ:
- Bài thơ bắt đầu với hình ảnh"bếp lửa" và gắn bó mật thiết với người bà tần tảo sớm khuya.
- "Bếp lửa" khơi dòng kỉ niệm, là chứng nhân tuổi thơ, là bước đệm giúp cháu vượt qua cả chặng đường dài. Đặc biệt ở từ "ấp iu" giúp ta liên tưởng đến bàn tay khéo léo và tấm lòng kiên trì của người nhóm lửa. Ngày qua ngày bà gắn bó với bếp lửa, đó là công việc đã quá quen thuộc.
* Hồi tưởng về thời gian được sống trong tình yêu thương, chăm chút của bà:
- Cuộc sống trong thời kì này cũng vô cùng cực khổ, bóng đen ghê rợn của nạn đói năm 1945 với hơn hai triệu dân Việt Nam đã chết đói vì chính sách cai trị của bọn thực dân Pháp. Tất cả những hình ảnh như: đói mòn đói mỏi, bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy, khói hun,… đã làm cháu xúc động.
- Tám năm trường kì, gian khổ cháu được ở cùng bà: bà đã ươm mầm tuổi thơ, bà không chỉ nhóm lửa cuộc sống, bà thay cha mẹ cháu để dạy cháu thành người. Sao cháu có thể quên những năm tháng ấy! Bà luôn quan tâm, chăm sóc từng bữa cơm giấc ngủ. Ở bà còn hiện lên một tình yêu thương vô hạn đến đứa cháu bé bỏng của bà.
- Không chỉ vậy mà bà có một sự dũng cảm, một nghị lực sống. Khi kháng chiến đang ở những giai đoạn ác liệt nhất bà đã vượt qua, luôn là hậu phương vững chắc của các con đang ở chiến trường.Có thể nói bà chính là hình ảnh tiểu biểu cho các bà mẹ Việt Nam tiêu biểu.
- Dòng cảm xúc của tác giả ở trong khổ thơ này như lên đến tột đỉnh, bà như một bà tiên trong truyện cổ tích. Bếp lửa tay bà nhóm lên mỗi sớm mai cũng chính là nhóm lên niềm yêu thương, bà luôn đặt niềm tin vào cháu, mong cháu có thể tự tin bước trên đường một cách vững vàng nhất .
* Những suy ngẫm của người cháu về bà:
- Dù cháu không được ở bên bà nhưng trái tim cháu luôn dẽo theo hình bóng của bà.Và cháu cũng đã thành công trên con đường mình mong ước. Nhưng chẳng lúc nào có thể quên bếp lủa của bà.
- Nghệ thuật: Tác giả đã thể hiện rất thành công hình ảnh "Bếp lửa", dùng hàng loạt các câu cảm thán...
c. Kết bài:
- Tình ảm gia đình không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi con người và Bằng Việt cũng vây. Bài thơ mang một triết lí sâu sắc.
- Nêu lên suy nghĩ của mình.
3. Tập nói:
Chú ý: Để tạo tính truyền cảm, hấp dẫn, khi nói, các con cần chú ý ngữ điệu, tốc độ, lên giọng, xuống giọng linh hoạt với nội dung đang nói để thể hiện được tình cảm của mình. quan sát lớp , tự tin
Khi luyện cho H/S thảo luận theo nhóm:
- Nhóm 1: Mở bài và kết bài
- Nhóm 2: Thân bài: Luận điểm 1
- Nhóm 3: Luận điểm 2
- Nhóm 4: Luận điểm 3
Đoạn nói mẫu:
MB: Đối với những người đi xa nhớ nhà, có lẽ không có hình ảnh nào gợi cảm hơn hình ảnh bếp lửa. Bếp lửa ấm áp, bếp lửa no đủ, bếp lửa quây quần. Bằng Việt đã chọn một hình ảnh tiêu biểu để viết về tình cảm của mình đối với người bà kính yêu qua bài thơ: “Bếp Lửa”.
II. Tự học có hướng dẫn.
1. Nêu những yêu cầu của tiết luyện nói.
2. Tập nói và làm bài hoàn chỉnh vào vở bài tập( Dựa vào phần tìm ý).