ĐI BỘ NGAO DU
Ru- xô
A. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
- HS hiểu được mục đích ý nghĩa của việc đi bbộ rheo quan điểm của tác giả.
- Cách lập luận chặt chẽ sinh động của nhà văn.
- Lối viết nhẹ nhàng có sức thuyết phục khi bàn về lợi ích, hứng thú của việc đii bộ ngao du.
2. Kĩ năng
- Rèn cho hs kĩ năng đọc hiểu văn bản nghị luận nước ngoài.
- Tìm hiểu, phân tích các luận điểm, luận cứ, trình bày vấn đề trong một bài văn nghị luận cụ thể.
3. Thái độ
- GD cho hs ý thức rèn luyện sức khoẻ, trí tuệ, hướng tới tư tưởng tiến bộ.
B. Nội dung cơ bản
I.Đọc và tìm hiểu chú thích
1. Đọc văn bản :
2. Chú thích:
a. Tác giả : Ru xô 1792- 1778 là nhà văn, nhà triết học, nhà hoạt động xã hội có tư tưởng tiến bộ nước Pháp thế kỉ XVIII.
b.Tác phẩm: Trích trong quyển V- quyển cuối cùng của tác phẩm Ê min hay Về g/dục (1972). Nhà văn bàn truyện g/dục một em bé từ lúc sơ sinh cho đến tuổi trưởng thành.→ Nêu lên một quan điểm muốn ngao du học hỏi, cần phải đi bộ.
c. Từ khó:
II. Đọc- hiểu văn bản:
1. Thể loại : Nghị luận.
2. Bố cục:
- Ba đoạn mỗi đoạn là một luận điểm chính:
+) LĐ1: Đi bbộ ngao du để có tự do.
(Từ đầu→nghỉ ngơi).
+) LĐ2: Đi bộ ngao du để trau dồi tri thức. (Tiếp theo→không thể làm tốt hơn)
+) LĐ3: Đi bộ ngao du co tác dụng tốt cho sức khoẻ. ( phần còn lại)
3. Phân tích:
a.Ba luận điểm chính:
* Đi bộ ngao du được tự do:
- Ta thích đi lúc nào thì đi, thích dừng lúc nào thì dừng, bất cứ nơi nào ta thích ta lui lại đấy...Ta không bị lệ thuộc vào phương tiện đi lại hay bất cứ điều gì.
( q/sát khắp nơi ..xem tất cả ..dòng sông ..khu rừng..hang động..mỏ đá ..khoáng sản)
- Câu trần thuật,đại từ nhân xưng nói lên kinh nghiệm của bản thân trong việc đi bộ ngao du.
- Dùng đại từ tác động vào lòng tin người đọc→ tác giả trực tiếp trải qua.
- Xem tất cả.. chẳng phụ thuộc..gã phu trạm.. hưởng thụ tất cả tự do..con người có thể hưởng thụ
Luận cứ p/phú, lí lẽ trình bầy xen kẽ với dẫn chứng tự nhiên. Xen kẽ giữa lí luận trừu tượng và trải nghiệm cá nhân.
=>Đi bộ thoả mãn nhu cầu tự do đem lại cảm giác thoải mái.
b. Đi bộ ngao du trau dồi tri thức:
- C/m: Vừa đi bộ ngao du vừa tìm hiểu quan sát nghiền ngẫm như các nhà khoa học.
- D/C:( Các sản vật đặc trưng cho khí hậu Cách thức trồng trọt những đặc sản ấy, các hoa lá, các hóa thạch...)
- So sánh luận cứ chính xác, d/c dồn dập liên tiếp.
=>Kết quả sưu tập kiến thức khoa học tự nhiên.
- D/c:Triết gia phòng khách... ng/cứu tự nhiên...thứ linh tinh...tự nhiên cả. Phòng sưu tập của Ê- Min thì phong phú hơn...vua chúa...cả trái đất...đúng chỗ, sắp xếp đâu ra đấy...Đô băng tông...K.khí tốt hơn.
- So sánh,lời bình luận, câu K.định→ đề cao K.thức thực tế,xem thường K.thức sách vở giáo điều.
=>Mở mang năng lực khám phá, mở rộng hiểu biết, làm giàu trí tuệ.
c.Đi bộ ngao du có tác dụng tốt đến S.khỏe và tinh thần.
- Cminh: Sức khỏe được tăng cường. Tính khí vui vẻ...khoan khoái, hài lòng...hân hoan...đến nhà..
- D/c: bữa cơm đạm bạc...ngon lành...thích thú...bàn ăn...ngủ ngon...cái giường tồi tàn.
→Tính từ liên tiếp,so sánh, câu cảm thán
=>K. định lợi ích của người đi bộ, nâng cao sức khỏe và T.thần. Khơi dậy niềm vui sướng, tính tình được vui vẻ.
b. Trình tự các luận điểm:
- Trình tự các luận điểm như trên là hoàn toàn hợp lí vì :
- Ru-xô luôn khao khát tự do nên ông đã đặt luận điểm về tự do lên đầu.
- Ru- xô khao khát kiến thức , học hành, vì ông không được đến trường chủ yếu tự học được từ thực tiễn nên ông đặt luận điểm trau dồi tri thức ở vị trí thứ hai.
- Cuối cùng sức khoẻ là yếu tố vô cùng quan trọng→ đặt luận điểm sức khoẻ.
- Các luận điểm rõ ràng, sắp xếp theo trình tự hợp lí, triển khai luận cứ rõ ràng phù hợp, kết hợp giữa lí luận và thực tế sinh động.
=>Ru- xô là người giản dị, yêu thiên nhiên, yêu tự do, khao khát hiểu biết.
III. Tổng kết :
* Ghi nhớ SGK(102)
C. Hướng dẫn tự học ;
Đề bài : Phân tích bài " Đi bộ ngao du " của Ru -xô
Dàn ý mẫu
A. Mở bài:
- Giới thiệu tác giả, tác
phẩm: “Đi bộ ngao du” trích trong “Ê-min hay Về giáo dục” của nhà văn, nahf
triết học, nhà hoạt động xã hội Pháp - Ru-xô
- Khái quát nội dung đoạn trích: Đoạn trích là sự
chia sẻ của chính tác giả về cuộc sống với những lí lẽ, dẫn chứng thuyết phục.
B. Thân bài:
Luận điểm 1: Đi bộ ngao
du được tự do thường ngoạn
- Theo tác giả, lợi ích đầu tiên của việc đi bộ
ngao du, đó là được đi một cách tự do, theo sở thích của bản thân mình mà không
phải lệ thuộc, phụ thuộc vào kì ai, bất kì điều gì.
+ “thích dừng lúc nào thì
dừng…muốn hoạt động nhiều ít thế nào là tùy”
+ “quan sát khắp nơi”
+ đi bất cứ đâu mình thích
+ “chẳng phụ thuộc vào những
con ngựa hay gã xe trạm…”
⇒ Những dẫn chứng, luận cứ
được đưa ra lần lượt, logic, rõ ràng, không rườm rà, lòng vòng.
⇒ Đi bộ ngao du giúp ta có
thể thoải mái, tự do điều khiển mọi thứ theo sở thích của mình, tự do thưởng
ngoạn bất kì nơi nào ta thấy có hứng thú. Chính điều đó sẽ khiến ta trưởng
thành hơn, chín chắn hơn và nhìn mọi thứ xung quanh một cách toàn diện, chủ
quan.
Luận điểm 2: Đi bộ ngao
du giúp đầu óc linh hoạt hơn, sáng suốt hơn
- Tác giả đưa ra những “nhân chứng” có thật, đó
là các nhà khoa học, bác học nổi tiếng như Ta-lét, Pla-tông, Pi-ta-go.
- Một loạt câu hỏi được đặt ra để khẳng định kiến
thức thực tế có giá trị hơn nhiều những đồ đạc trưng bày trong một căn phòng
kín mà những con người bảo thủ vẫn gọi là “phòng sưu tập”. Qua đó khích lệ mọi
người mở mang kiến thức thực tế, tăng cường trải nghiệm, kĩ năng bằng cách đi
bộ ngao du.
⇒ Tiếp tục đưa ra những
dẫn chứng xác thực, mang tính thuyết phục cao, tác giả một lần nữa khẳng định
lợi ích của việc đi bộ ngao du so với học hành trên sách vở giáo điều trong
khía cạnh tiếp thu, lĩnh hội tri thức khoa học cuộc sống.
Luận điểm 3: Đi bộ ngao
du không chỉ làm con người mở mang đầu óc mà còn giúp tinh thần sảng khoải, vui
vẻ.
- Để chứng minh luận điểm này, tác giả đã dùng
phép so sánh:
+ những kẻ ngồi trong các cỗ xe
tốt >< những người đi bộ, kết quả là “mơ màng, buồn bã, cáu kỉnh hoặc đau
khổ” >< “vui vẻ, khoan khoái và hài lòng với tất cả”.
+ Đi bộ ngao du khi trở về
nghiễm nhiên mọi thứ tưởng như vô cùng bình thường, giản dị lại khiến ta cảm
thấy nhớ thương, thích thú và hài lòng.
- Một loạt các từ ngữ gợi cảm thể hiện tâm trạng
của chính tác giả: “hân hoan biết bao”, “ngon lành thế!”, “thích thú biết bao”,
“ngủ ngon giấc biết bao”. Tâm trạng của tác giả nhưng lại dùng ngôi kể “ta” vừa
thể hiện cái nhìn chủ quan, vừa có ý nghĩa như một lời khuyên, một trải nghiệm
đầy thú vị mà “tôi” muốn chia sẻ cho tất cả mọi người.
Luận điểm 4: Nghệ thuật
- Lập luận chặt chẽ, có sức thuyết phục, lí lẽ
sinh động kết hợp với thực tiễn kinh nghiệm mà tác giả đã tích lũy được.
- Sự linh hoạt trong ngôi kể, khi “tôi”, khi “ta”
càng làm tăng sức thuyết phục cho bài viết.
- Giọng điệu nhẹ nhàng, pha chút hóm hỉnh, không
khô khan mà như tâm sự, hồi tưởng.
C. Kết bài:
- Như vậy, qua đoạn trích, chúng ta thấy Ru-xô là
một con người giản dị, quý trọng tự do và yêu thiên nhiên.
- Đây là một lối sống đẹp mà chúng ta cần phải
học hỏi.